Mancala is de verzamelnaam voor een bordspel dat is verspreid over grote delen van Afrika, Azië en Amerika. De vorm van de borden, de spelregels en het gebruik van mancala verschillen per gebied. De varianten van het spel zijn onder diverse namen bekend, zoals wari, bao, dakon en owela. De spelregels, het gebruik van het spel en ook de vorm van de borden veranderen per gebied.

Mancala wordt gespeeld op een bord van twee of vier rijen met kuiltjes en een groot aantal zaden, schelpen of steentjes. Het doel van het spel is om de meeste zaadjes te bemachtigen. De regels van het spel variëren per regio en zijn soms over grote afstanden verspreid. De regels van het spel bepalen ook het gebruik. Sommige varianten dienen vooral als tijdverdrijf terwijl andere worden gebruikt in kampioenschappen van mancala grootmeesters. Zowel mannen, vrouwen als kinderen spelen mancala, met twee maar soms ook met drie spelers of in teamverband.

Sinds het begin van de vorige eeuw hebben onderzoekers zich verbaasd over de grote verspreiding van mancala spelen. Verspreiding heeft ondermeer plaatsgevonden via de slavenhandel (van Afrika naar Amerika en de Cariben), via handel en migratie. In veel gevallen is echter onduidelijk of en hoe verspreiding heeft plaatsgevonden. Ondanks de uiterlijke overeenkomsten van borden in Azië, Afrika en Amerika zijn de regels zeer verschillend en kan men zich afvragen of er wel sprake is van één soort spelen.

Vanaf de Malediven en Indonesië tot aan de Filippijnen wordt Mancala gespeeld met regels die vrijwel identiek zijn. Dakon - ook bekend als Ohvalhu, Sungka en Congka of Tsjongklak - heeft zich eeuwen geleden verspreid over de Aziatische archipels. De spelen onderscheiden zich vooral door de verschillen in de borden.

In Indonesië en de Filippijnen wordt Dakon vooral gespeeld door meisjes en vrouwen tijdens de feestdagen. Dakon heeft eenvoudige spelregels. Deze regels laten een grote variatie in speelborden toe. De bewerkte speelborden zijn vaak prestigeobjecten.